Bệnh gan tự miễn có lây không?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Võ Thị Thùy Trang - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Bệnh viêm gan tự miễn là một loại bệnh viêm gan mạn tính đặc trưng bởi sự tăng globulin máu và xuất hiện các tự kháng thể trong máu. Các tự kháng thể này do hệ thống miễn dịch của cơ thể tự sinh ra và tấn công hủy hoại tế bào gan của chính bản thân người bệnh. Hiện nay vẫn chưa xác định được căn nguyên gây bệnh. Bệnh được coi như là một bệnh lý của hệ thống miễn dịch, hệ thống thường bảo vệ chúng ta chống lại nhiễm trùng từ vi khuẩn, virus và các mầm bệnh khác khi có kháng nguyên lạ xâm nhập cơ thể. Ở người mắc bệnh tự miễn, hệ thống miễn dịch tấn công một hay nhiều phần của cơ thể như là một yếu tố ngoại lai. Điều này gây ra viêm cấp, mạn tính và có thể hủy hoại một hay nhiều cơ quan của cơ thể.

Biểu hiện lâm sàng của bệnh viêm gan tự nhiễm thường đa dạng từ không có triệu chứng cho đến xơ gan, suy gan như những dấu hiệu sau:

• Mệt mỏi, gan to, vàng da, ngứa, phát ban, đau khớp, khó chịu ở bụng
• U mạch hình nhện hoặc các mạch máu xanh bất thường nổi trên da
• Tiêu hóa kém, buồn nôn hay nôn, chán ăn, mất cảm giác ngon miệng, nước tiểu đậm màu, phân bạc màu.
• Gầy sút cân không nguyên nhân
• Đau tức hạ sườn phải

Biểu hiện cận lâm sàng gồm có:

• Xét nghiệm : Tăng men gan, phosphatase kiềm, Tăng IgG

Có nhiều xét nghiệm miễn dịch định lượng nhiều loại kháng thể:

• Kháng thể kháng nhân ANA
• Kháng thể kháng có trơn ASMA
• Kháng thể kháng actin AAA
• Kháng thể kháng với kháng nguyên gan hoà tan anti-SLA/LP
• Kháng thể kháng bào tương của bạch cầu đoạn trung tính (ANCA)
• Kháng thể kháng ty thể AMA
• Kháng thể kháng DNA anti-DNA
• Kháng thể kháng microsome gan thận type 1, type 3 anti-LKM 1, 3
• Kháng thể kháng cytosol gan type 1 ALC1

Bệnh gan tự miễn có thể gặp ở mọi lứa tuổi, ở cả 2 giới nhưng nữ nhiều hơn nam, thường gặp ở khoảng sau 20 tuổi hoặc sau 50-60

Hệ thống miễn dịch của của chúng ta sẽ phản ứng lại khi có tác nhân vi khuẩn virut chính là những kháng nguyên lạ xâm nhập. Nhưng khi mắc bệnh tự miễn hệ thống miễn dịch sẽ tấn công các tế bào mô bình thường. Các nhà khoa học cho rằng các yếu tố di truyền, virus, hóa chất, hormone có thể là căn nguyên của bệnh nên bệnh gan tự miễn không lây.

Bệnh gan tự miễn được chia làm 2 type và một thể không phát hiện tự kháng thể:

• Type 1 tự kháng thể ANA, ASMA (65%), AAA, AMA, SLA/LP (10-30%), anti DNA (25-35%), ANCA
• Type 2 tự kháng thể ANA, ASMA, LKM 1, ALC 1, SLA/LP (10-30%), LKM 3 (hiếm)
• Viêm gan tự miễn không phát hiện tự kháng thể (20%)

Tóm lại viêm gan tự miễn (AIH) là bệnh mạn tính đặc trưng bởi tình trạng viêm tế bào gan và chưa rõ nguyên nhân. Bệnh liên quan tới yếu tố di truyền. Chẩn đoán bệnh là khó và dựa vào xét nghiệm máu, sinh thiết gan khi cần thiết và đương nhiên bệnh viêm gan tự miễn không phải là bệnh lây nhiễm.

Với sự nguy hiểm của bệnh, khi mắc bệnh gan tự miễn, người bệnh cần được điều trị để tránh biến chứng sang suy gan, xơ gan và ung thư gan.

Hiện Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec có khám sàng lọc gan mật, giúp phát hiện Virus viêm gan ở giai đoạn sớm ngay cả khi chưa có triệu chứng. Việc kiểm tra, sẽ giúp bác sĩ đánh giá khả năng làm việc của gan thông qua các xét nghiệm men gan. Đánh giá trạng thái gan mật qua hình ảnh siêu âm và các bệnh có nguy cơ ảnh hưởng gây ra bệnh gan/làm bệnh gan nặng hơn. Phân tích sâu các thông số đánh giá chức năng gan mật thông qua xét nghiệm, cận lâm sàng, các nguy cơ ảnh hưởng đến gan và tầm soát sớm ung thư gan mật. Việc kiểm tra này rất cần thiết với những người có nguy cơ cao mắc các vấn đề về gan hoặc trong gia đình có yếu tố di truyền về bệnh gan.