Hướng dẫn chăm sóc trẻ sinh non bằng phương pháp Kangaroo

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Thị Mỹ Linh - Bác sĩ Nhi sơ sinh - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Phương pháp Kangaroo còn gọi là phương pháp chăm sóc bà mẹ Kangaroo. Đây là phương pháp chăm sóc trẻ sinh non, nhẹ cân được áp dụng theo ý tưởng của Kangaroo mẹ chăm sóc con bằng cách đặt con trong túi phía trước ngực mẹ. Khi áp dụng phương pháp này, người mẹ sẽ cho trẻ nằm tiếp xúc da kề da trên ngực.

Phương pháp này mang lại nhiều lợi ích cho trẻ sinh non như: Giúp bé ngủ ngoan, ít khóc; ổn định thân nhiệt; giảm cơn ngừng thở; ổn định nhịp tim; nuôi dưỡng bằng sữa mẹ dễ dàng hơn; hấp thu dinh dưỡng và tiêu hóa tốt hơn; giảm nguy cơ trật khớp háng; giảm đau; dự phòng nhiễm khuẩn sơ sinh, giảm tỷ lệ tử vong và bệnh tật; tăng khả năng nhận thức và vận động,...

Đối với các bà mẹ, phương pháp Kangaroo giúp mẹ nhanh tiết sữa, trẻ được bú mẹ sớm và kéo dài; co hồi tử cung tốt, giảm nguy cơ xuất huyết sau sinh; giảm lo lắng, giảm nguy cơ trầm cảm; tăng cường mối liên kết mẫu - tử.

Video đề xuất:

Da kề da - Liều thuốc diệu kỳ cho em bé sơ sinh

• Người mẹ tắm rửa, vệ sinh sạch sẽ, đặc biệt là sát khuẩn tay cẩn thận;
• Chuẩn bị vật dụng: 2 - 3 áo ống cho mẹ, 1 áo không gài nút cho bé, 1 mũ bé, 1 tã bé, 1 miếng lót sơ sinh, 1 khăn lông. Nên lưu ý sử dụng chất liệu vải có khả năng thấm hút tốt và giặt sạch trước khi dùng cho bé;
• Bế bé bằng 2 bàn tay, 1 bàn tay giữ đầu và lưng bé, tay kia nâng nhẹ mông bé, giữ cho bé ở tư thế thẳng đứng;
• Đặt tư thế đầu của trẻ đúng: Nâng nhẹ dưới cằm và không để bé bị gập cổ để bé không bị cản trở đường thở;
• Đặt bé ấp vào ngực người mẹ, ngực áp sát ngực mẹ, bụng bé nằm giữa 2 bầu vú mẹ, 2 tay bé để 2 bên ngực mẹ, mặt bé nghiêng về 1 bên, má tựa vào ngực mẹ, 2 chân bé đặt 2 bên bụng mẹ. Người mẹ có thể quan sát được mặt bé;
• Tạo tư thế da kề da, không bị tịt mũi trẻ, giúp mẹ luôn quan sát được mặt của bé. Bé nằm với tư thế thoải mái trên ngực mẹ, giống con ếch bám vào người mẹ;
• Một tay giữ đầu bé, tay còn lại đưa 2 chân bé ra khỏi phần dưới áo Kangaroo, kéo áo Kangaroo của mẹ lên tới mang tai của bé để bé được kề sát với mẹ. Thân trên của bé được đỡ trong áo Kangaroo;
• Đổi tay giữ đầu bé, chỉnh sửa áo Kangaroo, kéo phần chân áo trùm kín 2 chân bé. Toàn thân bé lúc này đã được áo Kangaroo của mẹ nâng đỡ, tư thế trẻ thoải mái;
• Đắp chăn để đảm bảo thân nhiệt cho bé.

• Theo dõi toàn trạng, đặc biệt là các thông số cơ bản như nhịp thở, nhịp tim, màu sắc da, thân nhiệt,...;
• Trong suốt quá trình thực hiện phương pháp Kangaroo, nếu phát hiện bé có các dấu hiệu bất thường như suy hô hấp, vàng da, nôn trớ hoặc có vấn đề về phân, nước tiểu, vòng đầu, sự đáp ứng của trẻ,... cần hỏi ý kiến bác sĩ ngay;
• Theo dõi khả năng chăm sóc con của bà mẹ và người nhà: Cách cho trẻ ăn, nuôi con bằng sữa mẹ, giữ ấm, thân nhiệt của bé, dinh dưỡng cho mẹ, tư thế khi mẹ ngủ,...

Với bé sinh non tháng, nhu cầu dinh dưỡng rất quan trọng. Một số lưu ý khi chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ sinh non như sau:

• Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ: Sữa mẹ là thức ăn hoàn hảo nhất cho bé. Sữa mẹ giúp bé dễ tiêu hóa, giảm đầy bụng, trướng hơi, dự phòng bệnh trào ngược dạ dày - thực quản. Bên cạnh đó, sữa mẹ còn có nhiều năng lượng và dưỡng chất, giúp tăng cường hệ miễn dịch cho bé;
• Phản xạ bú của bé sinh non có thể còn yếu. Vì vậy, ngoài việc cho bé bú, người mẹ có thể cho bé ăn thêm sữa mẹ qua ống tiêm nhỏ giọt hoặc muỗng, thìa theo hướng dẫn của nhân viên y tế;
• Người mẹ cần biết vắt sữa đúng cách để tăng tiết sữa, đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng của trẻ.

• Trẻ bị suy hô hấp với biểu hiện tím tái, khó thở, rút lõm lồng ngực, thở rên, thở nhanh hoặc thở chậm, xuất hiện các cơn ngừng thở thường xuyên và kéo dài. Cách xử trí là hướng dẫn bà mẹ đặt trẻ ở tư thế cổ trung gian, không để gập cổ. Tùy mức độ suy hô hấp nặng - nhẹ mà có biện pháp hỗ trợ thở cho bé khác nhau;
• Hạ thân nhiệt: Thân nhiệt lý tưởng của trẻ sơ sinh là 36.5°C - 37.4°C. Nếu thân nhiệt của trẻ < 36,5°C do ở trong phòng lạnh, nhiệt độ môi trường lạnh thì nên ủ ấm cho trẻ bằng chăn ấm, đắp thêm chăn trên lưng trẻ, giữ nhiệt độ phòng ở mức 28 - 30°C và tránh gió lùa. Đồng thời, người mẹ nên theo dõi thân nhiệt của bé 15 - 30 phút/lần cho tới khi nhiệt độ trẻ trở về mức bình thường. Trong trường hợp thân nhiệt của bé không được cải thiện thì cần can thiệp cho bé nằm giường sưởi, lồng ấp.

• Đặt trẻ nằm đúng tư thế trên ngực mẹ;
• Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ;
• Massage đúng cách cho bé;
• Theo dõi các dấu hiệu bất thường của trẻ. Nếu bé bị tím tái, sặc sữa, thân nhiệt không ổn định,... cần đưa trẻ tới ngay các cơ sở y tế để được thăm khám, điều trị;
• Cho trẻ tái khám định kỳ theo đúng lịch hẹn của bác sĩ để bé được theo dõi về sự phát triển chiều dài, cân nặng, thần kinh, tâm thần vận động,... Các bất thường (nếu có) sẽ được phát hiện sớm và can thiệp kịp thời.

Chăm sóc trẻ sinh non bằng phương pháp Kangaroo mang lại nhiều lợi ích cho cả mẹ và bé. Khi thực hiện phương pháp này, bà mẹ và người thân trong gia đình cần tuyệt đối tuân thủ mọi hướng dẫn của bác sĩ.

Video đề xuất:

Lợi ích của phương pháp da kề da sau sinh