Tinh trùng di động có ý nghĩa thế nào với khả năng thụ thai?

Có khoảng 60-80 triệu cặp vợ chồng đang bị vô sinh trên toàn thế giới. Tỷ lệ vô sinh có sự khác nhau giữa các quốc gia. Ở Hoa Kỳ, tỷ lệ vô sinh là khoảng 10% các cặp vợ chồng. Trong đó, 40-50% các trường hợp vô sinh có nguyên nhân đến từ nam giới. Nguyên nhân thường gặp nhất gây vô sinh nam là do số lượng tinh trùng thấp, tuy nhiên tinh trùng di động kém cũng là một yếu tố góp phần quan trọng.

Sự di chuyển của tinh trùng có vai trò vô cùng quan trọng đối với khả năng thụ thai. Có ba kiểu tinh trùng di động đó là:

• Di động tiến tới: tinh trùng di động tiến tới theo thẳng trục từ đầu đến cổ hoặc di chuyển theo dạng vòng tròn lớn.
• Di động tại chỗ: tinh trùng không chuyển động tiến tới mà chuyển động nhẹ tại chỗ, bơi theo những vòng tròn nhỏ hoặc gặp khó khăn trong di chuyển,...
• Tinh trùng bất động: không tìm thấy tinh trùng có bất kỳ di chuyển nào.

Để thụ tinh, tinh trùng phải di động tiến tới để qua âm đạo, hướng về phía tử cung đi qua tử cung đến vòi trứng để tìm trứng. Tinh trùng được đánh giá là khỏe mạnh khi có thể di động tiến tới với vận tốc ít nhất 25 micromet mỗi giây. Nam giới có tinh trùng di chuyển kém hoặc gọi là tinh trùng yếu làm khả năng thụ thai thấp.

Để kiểm tra sự di chuyển của tinh trùng, bác sĩ sẽ chỉ định làm phân tích tinh dịch đồ. Đây là một xét nghiệm tuy đơn giản nhưng vô cùng hữu ích trong đánh giá sức khỏe sinh sản nam giới. Để thực hiện phân tích tinh dịch đồ, nam giới sẽ phải cung cấp cho bác sĩ mẫu tinh dịch. Tinh dịch thường được lấy tại bệnh viện, sẽ có một phòng riêng để nam giới thủ dâm và xuất tinh vào một cốc vô trùng. Để đảm bảo mẫu tinh dịch đạt chất lượng tốt, nam giới không nên xuất tinh trong 2 đến 7 ngày trước khi lấy mẫu. Ngoài ra, nam giới cũng không được uống rượu, bia và sử dụng các chất kích thích như cocain, cafein,...

Để đảm bảo kết quả phân tích tinh dịch chính xác, bác sĩ sẽ lấy mẫu tinh dịch và làm xét nghiệm ít nhất hai lần, các lần lấy mẫu cách nhau từ 2-4 tuần. Nếu tỷ lệ tinh trùng di động tốt trong các mẫu thấp hơn 32%, nam giới sẽ được chẩn đoán là tinh trùng di động kém.

Video đề xuất:

Sau chuyển phôi bao lâu thì phôi làm tổ?

Có rất nhiều nguyên nhân gây ảnh hưởng đến sự di chuyển của tinh trùng. Nhiều trường hợp có thể xác định nguyên nhân trong khi một số trường hợp không thể chẩn đoán được.

Các nguyên nhân thường gặp là:

• Nguyên nhân di truyền hoặc do lối sống không lành mạnh như sử dụng rượu bia, hút thuốc lá nhiều, sử dụng chất kích thích như cocain, cần sa,...
• Nam giới mắc bệnh lý giãn tĩnh mạch thừng tinh hoặc các bệnh lý về tinh hoàn như viêm tinh hoàn, ung thư tinh hoàn,... Hoặc do tinh hoàn bị tổn thương vì phẫu thuật, chấn thương.
• Tình trạng tự ý dùng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là lạm dụng các thuốc steroid hoặc các bài thuốc không rõ nguồn gốc.

Ngoài ra, những người làm công việc phải ngồi trong thời gian dài như lái xe, vẽ tranh; những người phải làm việc trong môi trường nóng bức; những người mặc đồ lót quá chật làm nhiệt độ vùng kín quá nóng cũng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.

Nếu hai vợ chồng đã cố gắng trong 12 tháng nhưng vẫn chưa có thai, vợ chồng nên đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám. Bác sĩ sẽ kiểm tra để đánh giá chức năng sinh sản của hai vợ chồng. Nếu kết quả phân tích tinh dịch đồ của người chồng cho thấy tinh trùng di động kém làm ảnh hưởng đến khả năng thụ thai, người chồng có thể cải thiện sự di động của tinh trùng bằng cách:

• Tăng cường luyện tập thể lực để nâng cao sức khỏe
• Hạn chế rượu, bỏ thuốc là và các chất kích thích như cần sa, amphetamine, thuốc phiện,...
• Thừa cân có thể làm giảm số lượng và chất lượng tinh trùng. Do đó, nên duy trì cân nặng ở mức thích hợp, tích cực giảm cân nếu đang thừa cân, béo phì.
• Nhiệt độ của bìu tăng sẽ làm giảm chất lượng tinh trùng. Do đó, mặc đồ lót vừa vặn, giữ cho tinh hoàn thoáng mát sẽ giúp làm tăng chất lượng tinh trùng.
• Nếu tính chất công việc phải ngồi thường xuyên, thỉnh thoảng nên đứng dậy và đi lại, điều này sẽ tốt cho sức khỏe nói chung, trong đó có cả sức khỏe tinh trùng.

Nếu tinh trùng di động kém do các bệnh lý, tổn thương mà người chồng đang mắc phải. Dựa vào tình trạng cụ thể của từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Nam giới nên điều trị tích cực, thực hiện theo đúng hướng dẫn để nhanh chóng hồi phục sức khỏe, sớm cải thiện khả năng thụ thai.

Bác sĩ cũng có thể kê đơn một số loại thuốc nhằm cung cấp các vi chất dinh dưỡng để cải thiện sức khỏe sinh sản nam giới. Ngoài các thuốc được bác sĩ chỉ định và giám sát sử dụng, người bệnh không nên tự ý mua thuốc để điều trị.

Nếu qua quá trình điều trị tích cực nhưng khả năng thụ thai vẫn chưa được cải thiện, bác sĩ có thể thảo luận với vợ chồng về việc sử dụng các biện pháp hỗ trợ sinh sản như bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI) hoặc thụ tinh trong ống nghiệm (IVF),...

XEM THÊM:

• Tại sao phải xét nghiệm tinh dịch đồ? Ý nghĩa các chỉ số xét nghiệm
• Dấu hiệu tinh trùng yếu
• Kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ như thế nào là bình thường?

Video đề xuất:

Tinh trùng "chiến đấu" để gặp trứng: Hành trình đáng kinh ngạc