Gỡ dính ruột sau mổ lại

Gỡ dính ruột sau mổ lại là phẫu thuật ngoại khoa với mục đích phân tách tối đa theo yêu cầu, theo giải phẫu ổ bụng để bộc lộ các nội tạng các mạc treo mạc nối phúc mạc thành phúc mạc tạng, khoang ổ bụng để tiến hành các mục đích chữa bệnh. Gỡ dính ruột sau mổ là phẫu thuật thường được thực hiện cùng các phẫu thuật ngoại khoa khác trong cùng một ca mổ.

Dính ruột sau mổ là hiện tượng các cấu trúc trong khoang ổ bụng dính lại với nhau ở nhiều mức độ phức tạp khác nhau gây gập xoắn nghẹt sau tác động của các lần phẫu thuật trước, do mổ hoặc do bệnh lý sau mổ phát triển gây nên. Phẫu thuật gỡ dính ruột có thể mổ mở hoặc mổ nội soi ổ bụng, hoặc nội soi ngoài phúc mạc tùy vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân và chỉ định của bác sĩ.

Trong các trường hợp cụ thể sau, bệnh nhân được chỉ định thực hiện mổ gỡ dính ruột sau phẫu thuật:

• Dính ruột, dính nội tạng hoặc phúc mạc cần bóc tách trong các phẫu thuật ổ bụng.
• Dính ổ bụng phải bóc tách giải phóng mạch máu nội tạng mạc treo nhằm điều trị bệnh và biến chứng.
• Dính ổ bụng, giải phóng mạch máu nội tạng hạch thương tổn nhằm chẩn đoán bệnh, thực hiện sinh thiết thương tổn cắt bỏ thương tổn dẫn lưu ổ dịch hoặc tạo hình trong các phẫu thuật ngoại khoa.

Phẫu thuật gỡ dính ruột không có chống chỉ định tuyệt đối nhưng bác sĩ cũng kỹ thuật viện thực hiện cần phải phân tích cân nhắc thực hiện để đảm bảo an toàn cho người bệnh và đạt được hiệu quả điều trị cao.

Thực hiện gỡ dính ruột sau mổ là bác sĩ phẫu thuật ngoại khoa được đào tạo đầy đủ chuyên khoa cấp I hoặc tương đương có kinh nghiệm, cùng với 2 phụ mổ và kíp gây mê hồi sức, dụng cụ viên đủ cho ca phẫu thuật ổ bụng.

Đối với người bệnh trước khi phẫu thuật cần thực hiện nhịn ăn 6h trước khi mổ, vệ sinh sạch sẽ toàn thân và vùng môt. Bên cạnh đó cần khám kiểm tra trước khi tiến hành gây mê và phẫu thuật.

Các phương tiện cần có trong phẫu thuật gỡ dính ruột cần chuẩn bị gồm:

• Bộ dụng cụ mổ bụng cơ bản để mổ mở, bộ mổ nội soi ổ bụng để mổ gỡ dính nội soi. Dao mổ điện (có cán dài), các loại dao kỹ thuật cao như dao siêu âm dao ligasure bi-polar để thực hiện mổ vị trí sâu và khó hoặc phải cầm máu chi tiết khi gỡ dính, chỉ khâu ruột, khâu mạch máu đới với trường hợp khó cần phục hồi.
• Bộ mổ nội soi, các kẹp phẫu tích không chấn thương, dụng cụ phẫu tích như móc điện, spatule điện, kéo điện, surgi-wan có phẫu tích kèm hút rửa... tùy vào nhu cầu của bác sĩ phẫu thuật
• Bàn mổ đa năng điều chỉnh nhiều tư thế xoay, dạng chân.

• Để bệnh nhân ở tư thế nằm ngửa hoặc ngửa dạng chân trên bàn mổ đa năng, có thể thay đổi tư thế.
• Tiến hành gây mê toàn thân, phối hợp các kỹ thuật giảm đau toàn thân sau môt, giãn cơ, phối hợp hồi sức ngoại khoa để đảm bảo thông khí tuần toàn tốt nhất cho bệnh nhân. Tránh nguy cơ phù nề xung huyết treo nội tạng để đảm bảo ca mổ kéo dài an toàn trong thời gian thực hiện.
• Thực hiện kỹ thuật:
• Bước 1: Mở bụng cần chọn vị trí vết mổ độ rộng để nhằm mở bụng phù hợp nhất. Mở bụng theo nguyên tắc từ ngoài và trong đi từng lớp giải phẫu, vừa mở vừa thực hiện gỡ dính, bắt đầu từ chỗ dính ít nhất.
• Bước 2: Gỡ dính mạc nối, mạc treo, thành bụng, nội tạng, đi vào các lớp bóc tách phẫu tích đúng của giải phẫu phôi thai học nguyên bản, phẫu tích toàn bộ các chỗ dính theo yêu cầu của chỉ định, hạn chế tối đa tác động tổn thương nội tạng mạch máu thần kinh bạch huyết.
• Bước 4: Gỡ dính các thương tổn phức tạp do dính xoắn khó, có nguy cơ cao hay bị tác động do bệnh lý tiến triển sau ca mổ trước. Đây là kỹ thuật khó và phức tạp nhất cần tập trung kỹ thuật .
• Bước 5: Hút rửa ổ bụng có thể dẫn lưu để hạn chế dính lại, cần xếp ruột nội tạng mạc treo theo đúng giải phẫu .
• Bước 6: Đóng bụng theo các lớp giải phẫu. Bước này nếu khó đóng bụng có thể cần áp dụng thêm phẫu thuật khâu phục hồi thành bụng.

Sau phẫu thuật gỡ dính ruột, bệnh nhân cần được theo dõi theo nguyên tắc sau môt bụng. Theo đó bệnh nhân được nuôi dưỡng sau mổ bằng đường tĩnh mạch cho đến khi nhu động ruột bình thường trở lại. Các vết mổ, sonde dạ dày cần được chăm sóc, theo dõi cho đến khi người bệnh ổn định thì rút ra. Bên cạnh đó, cần theo dõi lâm lâm sàng các dấu hiệu đau nôn, chướng bụng sau phẫu thuật, hội chứng nhiễm trùng tại chỗ, đại tiểu tiện... để phát hiện sớm các biến chứng bất thường nếu có sau mổ.

Một số biến chứng thường gặp sau phẫu thuật gỡ dính ruột như:

• Biến chứng tắc ruột sau mổ: Người bệnh có triệu chứng đau nôn bí trung tiện chướng bụng... , trường hợp này cần điều trị tắc ruột sớm, kháng sinh hút dạ dày truyền dịch cho bệnh nhân và theo dõi.
• Biến chứng thủng ruột viêm phúc mạc, chảy máu trong ổ bụng, bục vết mổ, liệt ruột cơ năng.
• Rối loạn nước và điện giải, suy thận chức năng, suy dinh dưỡng, cần điều chỉnh kịp thời.