Các việc cần thực hiện khi khám dinh dưỡng cho trẻ

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Lê Thanh Cẩm - Bác sĩ Nhi khoa - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Khám dinh dưỡng cho trẻ ngày càng được quan tâm, nhất là trong những năm tháng đầu đời. Việc làm này cần thiết nhằm xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học phù hợp với từng trẻ. Do đó, ba mẹ cần biết rõ quy trình khám dinh dưỡng cho bé để đảm bảo sự phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn trí tuệ.

Sự tăng trưởng và phát triển của trẻ nhỏ thay đổi theo từng ngày, đi kèm với đó là các vấn đề và nhu cầu dinh dưỡng của trẻ. Đặc biệt trong những năm đầu đời, dinh dưỡng cho trẻ là một trong những vấn đề cần được ba mẹ chú trọng nhằm đảm bảo cho sự phát triển toàn diện của con em.

Quan tâm đến nhu cầu dinh dưỡng của trẻ chính là tối ưu hóa sự phát triển cả về thể chất và trí tuệ. Do đó, quá trình khám dinh dưỡng cho trẻ định kỳ ngày càng có vai trò quan trọng với những lợi ích như sau:

• Đánh giá chính xác thể trạng, tình trạng dinh dưỡng và tốc độ phát triển của trẻ để điều chỉnh kịp thời chế độ ăn uống, vận động sao cho phù hợp nhất. Việc can thiệp kịp thời như vậy sẽ ngăn chặn từ ban đầu những mầm mống gây nên các vấn đề về sức khỏe cho trẻ sau này.
• Phát hiện sớm các bệnh lý phổ biến về dinh dưỡng ở trẻ em như suy dinh dưỡng, nhẹ cân, thấp còi, thừa cân, béo phì hoặc thiếu các vitamin và khoáng chất để kịp thời thay đổi, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, tránh những hậu quả ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ sau này.
• Phát hiện sớm các triệu chứng hoặc bệnh lý có thể gây cản trở sự phát triển nhằm hạn chế đến mức tối đa ảnh hưởng sức khỏe, trí não và tránh để lại di chứng về sau.
• Ba mẹ được các chuyên gia dinh dưỡng hướng dẫn để cung cấp cho trẻ chế độ ăn uống và vận động hợp lý, khoa học, phù hợp với sự phát triển ở từng thời điểm. Trẻ sẽ có được sức khỏe ổn định, không mắc bệnh vặt hay các bệnh mãn tính. Ngoài việc mang lại những lợi ích về sức khỏe, khám dinh dưỡng cho trẻ còn giúp xây dựng một lối sống lành mạnh, khoa học trong ăn uống, vận động cho đến giai đoạn trưởng thành.

Trong giai đoạn 3 năm đầu đời, chế độ dinh dưỡng của bé là yếu tố đặc biệt quan trọng và cần được ba mẹ hết sức quan tâm. Bởi vì đây là giai đoạn cần cho não bộ của trẻ phát triển và hoàn thiện, tạo nền tảng sự hoàn thiện về cả thể chất lẫn tinh thần sau này. Việc đi khám dinh dưỡng cho trẻ em định kỳ là vô cùng cần thiết, bởi vì nhu cầu dinh dưỡng của trẻ thay đổi liên tục nên sẽ khác nhau theo từng độ tuổi. Do đó, ba mẹ cần đến bác sĩ khám dinh dưỡng cho bé và cần khám định kỳ để theo dõi và kịp thời điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt của trẻ.

Các bậc phụ huynh nên chú ý vào các thời điểm như 6, 9, 12, 15, 18, 24 tháng tuổi để đi khám dinh dưỡng cho bé. Vì sau 6 tháng tuổi, bé bắt đầu tập ăn dặm nên sẽ nảy sinh ra những vấn đề dinh dưỡng. Việc đi khám dinh dưỡng nhằm phát hiện những vấn đề hiện tại có thể làm gián đoạn sự phát triển của bé. Khi trẻ được 24 tháng tuổi trở lên, ba mẹ nên tái khám dinh dưỡng cho trẻ định kỳ mỗi năm từ 1 đến 2 lần.

Ngoài ra ba mẹ nên cho trẻ đi khám dinh dưỡng càng sớm càng tốt nếu trẻ có một trong những biểu hiện sau:

• Xuất hiện những dấu hiệu bất thường về sức khỏe như biếng ăn, không tăng cân, chậm lớn, da xanh xao, nhợt nhạt, người lừ đừ hoặc thừa cân, béo phì, không chịu vận động,...
• Bé có vấn đề về hệ tiêu hóa như khi ăn hay bị nôn ói, táo bón hoặc tiêu chảy không rõ nguyên nhân.
• Trẻ có khả năng suy giảm khả năng miễn dịch với các biểu hiện là hay ốm vặt, sổ mũi, bị ho khi thay đổi thời tiết, tóc lưa thưa, tóc mọc ít hay tóc mọc không đều,...
• Trẻ có biểu hiện của thiếu vitamin và khoáng chất, đặc biệt thường gặp là bị thiếu canxi và vitamin D khiến cho trẻ hoạt động kém, chậm lật, bò, ngồi, đi, đứng, ngủ hay giật mình và không sâu giấc, chậm mọc răng, sâu răng,...

Để đảm bảo quá trình khám dinh dưỡng cho trẻ được hiệu quả, từ đó có thể đưa ra biện pháp chăm sóc thích hợp, ba mẹ cần nắm rõ quy trình khám dinh dưỡng cho bé thông qua những điều quan trọng sau:

• Nắm rõ các dấu hiệu và vấn đề hiện tại của trẻ

Điều quan trọng nhất là ba mẹ cần biết rõ trẻ đang có những biểu hiện và vấn đề dinh dưỡng gì? Hiện tại gặp những vấn đề gì về sức khỏe không? Để nắm rõ những tình trạng này, gia đình hãy dành nhiều thời gian cho trẻ, chăm sóc và chủ động tìm hiểu kỹ về những nguyên nhân dẫn đến tình trạng hiện tại. Nắm rõ được thực trạng của bé cũng như các biểu hiện bất thường trong thời gian gần đây nhằm mô tả cụ thể, trao đổi chi tiết với bác sĩ dinh dưỡng để giúp bác sĩ có thêm cơ sở chẩn đoán và đưa ra biện pháp giải quyết kịp thời.

• Mang theo hồ sơ khi đi khám dinh dưỡng

Khi đi khám dinh dưỡng cho trẻ, ba mẹ nên mang theo tất cả hồ sơ khám sức khỏe trước đó của trẻ để bác sĩ có thêm cơ sở chẩn đoán chính xác đồng thời đưa ra chỉ định phù hợp, tiết kiệm được thời gian và chi phí cho những xét nghiệm không cần thiết.

• Theo dõi và ghi lại chế độ ăn và thói quen sinh hoạt của bé

Ba mẹ hãy theo dõi và ghi lại các bữa ăn của trẻ trong vòng 1 tháng hoặc 1 tuần gần đây, bao gồm: Các món ăn (đồ ăn, thức uống); số lượng và số lần trẻ ăn được; thời gian ăn... Bên cạnh đó, ba mẹ cũng cần ghi nhớ thời gian ngủ ban đêm, ngủ giữa ngày, sinh hoạt và vui chơi trong ngày của trẻ. Tất cả những thông tin này đều rất quan trọng và có ích rất nhiều trong việc tư vấn chế độ dinh dưỡng phù hợp, đưa ra giải pháp thay đổi và tạo thói quen ăn uống sinh hoạt tốt đối với tình trạng riêng của từng bé.

• Chuẩn bị sẵn các câu hỏi về những thắc mắc của ba mẹ đối với vấn đề của trẻ

Nếu đã lên kế hoạch đi khám dinh dưỡng cho bé, ba mẹ nên chuẩn bị sẵn câu hỏi về những băn khoăn, lo lắng, thậm chí trình bày cả những hiểu biết và quan điểm của cá nhân trong suốt quá trình chăm sóc, nuôi dạy trẻ. Có như vậy, bác sĩ mới biết được nguyên nhân của vấn đề xuất phát từ trẻ hay từ những hiểu biết sai lầm của ba mẹ. Ba mẹ hãy viết tất cả những điều muốn hỏi ra một tờ giấy để bảo đảm không bỏ sót vấn đề nào.

• Nhớ rõ các thời điểm cần khám dinh dưỡng cho bé và tái khám đúng lịch

Nhu cầu dinh dưỡng của trẻ thay đổi liên tục theo tháng tuổi, do đó ba mẹ nên cho trẻ khám dinh dưỡng định kỳ để kịp thời điều chỉnh chế độ dinh dưỡng của con. Đưa trẻ đi tái khám dinh dưỡng đúng lịch sẽ đảm bảo trẻ được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho quá trình phát triển.

• Chọn địa điểm uy tín để khám dinh dưỡng cho bé

Vấn đề dinh dưỡng, nhất là ở trẻ em ngày càng được chú trọng nên có rất nhiều cơ sở y tế, bệnh viện có thể được lựa chọn để đưa bé đến thăm khám. Ba mẹ nên chọn lựa những bệnh viện hoặc các phòng khám có chuyên khoa dinh dưỡng riêng với các chuyên gia về dinh dưỡng để đảm bảo chất lượng thăm khám.

Tóm lại, mỗi gia đình luôn mong muốn con cái của mình khỏe mạnh và thông minh. Tuy nhiên, thực tế lại cho thấy các bậc phụ huynh thường rất sốt sắng, lo lắng tìm thầy, tìm thuốc chữa trị khi con mình xuất hiện các dấu hiệu bất thường về sức khỏe nhưng lại hoàn toàn chủ quan, không quan tâm tới việc theo dõi sức khỏe theo từng thời kỳ phát triển của trẻ.