Hội chứng kém hấp thu ở trẻ

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa II Lê Thanh Cẩm - Bác sĩ Nhi khoa - Khoa Nhi - Sơ sinh - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Hội chứng kém hấp thu là tình trạng dễ gặp với bất cứ ai và thường gặp ở trẻ nhỏ. Hội chứng kém hấp thu khiến người bệnh không hấp thu được các chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất từ thực phẩm, dẫn đến tình trạng cơ thể không có đủ dinh dưỡng để phát triển, dễ mắc phải các bệnh lý khác nhau.

• Do tổn thương của ruột non
• Do các men tiêu hóa của dạ dày, gan,mật,... bị thiếu hụt không đáp ứng được chức năng tiêu hoá

Hậu quả của hội chứng này có thể dẫn đến kém hấp thu các chất cần thiết cho cơ thể như các chất dinh dưỡng, vitamin, protein, khoáng chất, các muối mật, sinh tố, các yếu tố vi lượng... Điều này ảnh hưởng tới sự phát triển và sự điều hòa của cơ thể, nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng và gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Hội chứng kém hấp thu hay gặp ở trẻ nhỏ và rất đáng lo ngại. Quá trình kém hấp thu ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển của trẻ, có thể làm trẻ phát triển chậm về tinh thần và thể chất, đối mặt với nguy cơ suy dinh dưỡng, suy giảm miễn dịch cao.

Đối với trẻ dưới 12 tháng, hội chứng kém hấp thu biểu hiện qua hiện tượng không dung nạp sữa ở trẻ. Trẻ có biểu hiện không đáp ứng với thành phần dưỡng chất của sữa, do thiếu men lactose nên trẻ không hấp thụ được đường lactose và dị ứng đạm dẫn đến kém hấp thu.

Các triệu chứng thường gặp khi mắc hội chứng kém hấp thu ở trẻ nhỏ như táo bón, đầy bụng, khó tiêu hoặc phân thay đổi về màu sắc, tính chất (phân nhạt màu, phân nhiều nước, phân mỡ, phân sống...).

Triệu chứng phổ biến nhất của hội chứng kém hấp thu là tiêu chảy, có thể kéo dài nhiều ngày, tuy nhiên không phải xảy ra ở tất cả các trường hợp. Nếu bệnh không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến các biến chứng như sụt cân, phát triển chậm, có thể thiếu máu nếu thiếu nhiều vitamin quan trọng...

Các bố mẹ nên bổ sung chế độ ăn hợp lý cho trẻ để giúp trẻ hấp thu tốt hơn:

• Khẩu phần ăn cần đảm bảo ít chất xơ, chất béo và sữa, có nhiều chất lỏng như nước , có thể nước ép hoặc nước trái cây.
• Chế độ ăn có thể được áp dụng theo cách sau trong thời gian ít nhất 30 ngày: Chia nhỏ khẩu phần ăn thành nhiều bữa trong ngày. Không nạp quá nhiều thức ăn trong mỗi bữa vì có thể dẫn đến giảm nhu động và ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa, hấp thu của ruột. Bổ sung đầy đủ vitamin, khoáng chất, các chất cần thiết cho sự phát triển và điều hoà của cơ thể từ các loại trái cây đặc biệt là đu đủ và dứa. Ăn nhiều gạo, bột yến mạch, mì ống để bổ sung carbohydrate... Ăn cá nướng hoặc hấp 3 lần/ tuần.
• Các loại thực phẩm giàu chất béo như bơ, bơ thực vật, thức ăn chiên xào, thịt mỡ, dầu ăn. Nên hạn chế ăn sôcôla, tránh sử dụng các sản phẩm từ sữa và lúa mì, sản phẩm có chứa caffeine, và các loại thực phẩm chế biến sẵn, đặc biệt loại có chứa nhiều phụ gia thực phẩm. Ngoài ra có thể bổ sung sữa chua loại ít đường, tốt nhất là sữa chua lên men làm tại nhà để tăng cường hệ vi sinh đường ruột.
• Bố mẹ nên vệ sinh sạch sẽ cho trẻ nhỏ, rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi ăn, hướng dẫn và tập thể dục cùng trẻ nhỏ để trẻ nhỏ khỏe mạnh, tăng cường sức đề kháng.

Trong trường hợp trẻ có biểu hiện kém hấp thu dinh dưỡng, để xác định chính xác nguyên nhân cũng như mức độ kém hấp thu ở trẻ thì cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế uy tín để tiếp nhận thăm khám, các bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng và đưa ra phác đồ điều trị hợp lý, hiệu quả.

Nguồn tham khảo: msdmanuals.com