Bảng trao đổi chất toàn diện (CMP)

Bảng trao đổi chất toàn diện (CMP) là xét nghiệm đo nồng độ 14 chất hóa học khác nhau trong cơ thể. Xét nghiệm có vai trò đánh giá mức độ trao đổi chất và cân bằng hóa học trong cơ thể.

Bảng trao đổi chất toàn diện (CMP) là một xét nghiệm đo nồng độ của 14 chất hóa học khác nhau trong cơ thể để đánh giá trao đổi chất và mức độ cân bằng hóa học trong cơ thể.

Xét nghiệm thường được chỉ định trong các trường hợp kiểm tra sức khỏe định kỳ, theo dõi các bệnh lý mãn tính hoặc để xác định loại thuốc được kê có làm tổn thương gan hoặc thận hay không. Để làm được xét nghiệm, bạn cần phải nhịn ăn và uống ngoại trừ nước lọc trong tối đa 12 giờ trước đó.

Bảng trao đổi chất toàn diện có thể cho bạn biết các tình trạng sức khỏe trong cơ thể gồm:

• Khả năng hoạt động của thận và gan
• Mức đường trong máu
• Mức điện giải
• Nồng độ protein máu
• Mức độ cân bằng axit và bazơ trong máu
• Khả năng trao đổi chất trong cơ thể.

Điều dưỡng sẽ dùng kim tiêm để lấy máu từ tĩnh mạch cánh tay và đổ vào ống nghiệm. Quy trình lấy máu thường mất ít hơn 5 phút để hoàn thành.

Bạn có thể cảm giác hơi châm chích khi kim đâm vào và ra khỏi da, bầm tím tại chỗ tiêm có thể xảy ra, nhưng hầu hết các triệu chứng sẽ biến mất nhanh chóng.

Trong bảng kết quả xét nghiệm thường sẽ có một cột tham chiếu và một cột kết quả thực. Nếu kết quả nằm trong phạm vi tham chiếu thì bình thường, cao hoặc thấp hơn thì được coi là bất thường.

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến kết quả bảng trao đổi chất toàn diện, chẳng hạn như:

• Các loại thuốc đang dùng như steroid, insulin và hormone
• Ăn hoặc uống trước khi làm xét nghiệm
• Tập thể dục trước khi làm xét nghiệm
• Vỡ tế bào máu trong quá trình thu thập và xử lý mẫu xét nghiệm

Nếu có bất kỳ chỉ số nào không được như mong muốn, bạn có thể yêu cầu bác sĩ làm lại xét nghiệm để xác định chính xác.

4.1. Xét nghiệm gan CMP

Các chỉ số về xét nghiệm gan được chỉ định gồm ALP, ALT, AST và bilirubin. Phạm vi bình thường của các chất này như sau:

• ALP (phosphatase kiềm): 44 - 147 IU/L
• ALT (alanine aminotransferase): 7 - 40 IU/L
• AST (aspartate aminotransferase): 10 - 34 IU/L
• Bilirubin: 0,3 - 1,9 mg/dL

4.2. Xét nghiệm thận CMP

Xét nghiệm CMP kiểm tra hai chất thải trong thận là nitơ urê máu (BUN) và creatinin. Phạm vi bình thường của hai chất này như sau:

• BUN (nitơ urê máu): 6 - 20 mg/dL
• Creatinin: 0,6 - 1,3 mg/dL

4.3. Xét nghiệm điện giải CMP

Chất điện giải giúp cơ thể cân bằng chất lỏng, kiểm soát nhịp tim và các hoạt động của cơ bắp và não bộ. Kết quả bất thường có thể cảnh báo bệnh tim mạch, bệnh thận hoặc tình trạng cơ thể đang mất nước. Phạm vi bình thường của các chất điện giải gồm:

• Natri: 136 - 145 meq/L
• Kali: 3,5 - 5,1 meq/L
• Clorua: 96 - 106 meq/L
• CO2: 23 - 29 meq/L.

4.4. Xét nghiệm protein CMP

CMP kiểm tra albumin, protein chính do gan tạo ra và các protein trong máu nói chung. Protein rất quan trọng đối với cơ, xương, máu và các cơ quan khỏe mạnh. Do vậy, nồng độ protein trong máu thấp có thể cảnh báo bệnh gan, thận hoặc có vấn đề về dinh dưỡng. Phạm vi bình thường của protein là:

• Albumin : 3,4 - 5,4 g/dL
• Tổng số protein : 6,0 - 8,3 g/dL

4.5. Xét nghiệm đường trong máu CMP

Nồng độ đường trong máu cao có thể có nguy cơ bị tiểu đường, cảnh báo hạ đường huyết, phạm vi bình thường là 70 - 99 mg/dL.

4.6. Xét nghiệm canxi CMP

Canxi rất quan trọng đối với cơ bắp, dây thần kinh và hormone. Nếu canxi bất thường, bạn có thể bị mất cân bằng hormone hoặc có vấn đề với thận, xương hoặc tuyến tụy. Phạm vi bình thường của canxi là 8,6 - 10,2 mg/dL.

Nguồn tham khảo: Webmd.com, medlineplus.gov