Vạt da cân có cuống mạch nuôi

Vạt da là quá trình lấy đi một vùng da trên phần cơ thể không bị tổn thương (có những nét tương đồng với vùng da tổn thương đã mất đi) để cấy ghép làm lành vùng da bị tổn thương.

Các loại vạt da thường được lấy:

• Vạt da tại chỗ: Là vạt da ở vùng kế cận, ưu điểm là vùng cho da và vùng nhận da gần tương đương nhau về màu sắc da, độ dày. Các vạt da thường dùng là vạt da ATASOY, vạt da MOBERG, vạt da có cuống cùng ngón tay.
• Vạt da vùng: Là vạt da được lấy không nằm gần vùng mất da, vùng cho da và vùng nhận da không tương đồng với nhau. Bao gồm các vạt da: Vạt da chéo ngón, vạt da diều bay, vạt da mô cái.
• Vạt da xa: Các vạt da được lấy từ vùng xa của cơ thể để che phủ vùng mất da lớn hơn, có thể là vạt da từ bẹn, ngực, vùng cho da thường không phù hợp với nơi nhận.

2.1 Chỉ định

Chỉ định phẫu thuật chuyển vạt da có cuống cho bệnh nhân tổn thương mất da lộ gân xương ngón tay.

2.2 Chống chỉ định

• Vết thương phần mềm còn viêm nhiễm
• Còn rối loạn dinh dưỡng như phù nề nhiều, nhiều nốt phỏng
• Lộ xương nhưng còn viêm nhiễm
• Có các bệnh toàn thân như đái tháo đường, tim mạch... cần điều trị ổn định trước khi tiến hành

2.3 Chuẩn bị

• Người bệnh: Tâm lý cho người bệnh, hồ sơ bệnh án đầy đủ thủ tục hành chính và các xét nghiệm.
• Người thực hiện: Phẫu thuật viên chấn thương chỉnh hình và hai người phụ
• Phương tiện trang thiết bị: Bộ dụng cụ phẫu thuật chấn thương chung
• Dự kiến thời gian phẫu thuật: 90 - 120 phút
• Kiểm tra hồ sơ đã đúng và đầy đủ theo yêu cầu chưa?
• Kiểm tra người bệnh đã đúng và đã được chuẩn bị đúng yêu cầu chưa?

2.4 Thực hiện kỹ thuật

Gây mê nội khí quản hoặc gây tê tủy sống.

Kỹ thuật bóc vạt da:

• Đánh dấu vị trí lấy vạt da
• Vẽ đảo da và trục của vạt da,
• Cuống vạt là tổ chức cân mỡ chứa thần kinh và mạch máu
• Chiều dài của vạt da đo từ điểm xoay đến bờ xa nhất của tổn khuyết
• Chiều dài của cuống vạt da: Đo từ điểm xoay tới bờ gần nhất của tổn khuyết.
• Tư thế người bệnh nằm ngửa, garo 1/3 G đùi (hoặc không).

Thì 1: Xử trí thương tổn

• Cắt lọc mép tổn thương, cắt lọc tổ chức hoại tử từ nông vào sâu đảm bảo không còn tổ chức hoại tử.
• Tưới rửa nhiều lần bằng oxy già, nước muối, Betadine.
• Đục bạt bề mặt xương lộ nếu bị viêm.
• Cầm máu kỹ tổn thương.
• Kiểm tra lại vạt da đã thiết kế xem có phù hợp với thương tổn vừa cắt lọc không. Đắp gạc ẩm vào vùng thương tổn để chuyển sang thì bóc vạt da.

Thì 2: Bóc vạt da

• Phẫu tích tìm tĩnh mạch và thần kinh
• Rạch da xung quanh đảo da đến hết lớp cân để lại phần nối với cuống vạt da. Khâu cố định lớp cân với lớp da xung quanh đảo da để không làm bóc tách giữa chúng gây tổn thương các mạch máu từ lớp cân lên nuôi da.
• Phẫu tích cuống vạt da
• Nâng vạt từ trên xuống dưới với một đảo da cân và cuống vạt thì chỉ có lớp mỡ dưới da và cân.
• Tháo garo kiểm tra tình trạng tưới máu của vạt da, cầm máu kỹ, lựa chọn góc xoay vạt da để không làm xoắn vặn cuống vạt da.

• Tạo đường hầm hoặc rạch da để đưa vạt đến che phủ vùng khuyết hổng.
• Khâu cố định vạt da vào vùng khuyết hổng, đặt dẫn lưu dưới vạt (hoặc không).
• Khâu 2 mép da dày nơi lấy cuống vạt da
• Khâu khép bớt nơi cho vạt da, vá da mỏng hoặc ghép da Wolf- Krause nơi cho vạt da.
• Băng ép nhẹ nhàng, để hở một phần vạt da để theo dõi sát tình trạng tưới máu của vạt da, kịp thời phát hiện tình trạng chèn ép cuống vạt da để xử trí.

2.5 Hậu phẫu

Điều trị kháng sinh 5-7 ngày. Thuốc chống phù nề, chống đông. Ghép da mỏng lên vạt nếu vạt sống tốt (thông thường sau 5-7 ngày).

Rút dẫn lưu sau 48h, thay băng hàng ngày, phát hiện các biến chứng chảy máu, nhiễm khuẩn.

Chuyển vạt da có cuống mạch thần kinh cùng ngón là vạt da có nhiều ưu điểm trong che phủ mất da vùng búp ngón lộ xương, khả năng thành công cao, vạt da có cảm giác tốt, thời gian lành nhanh và giúp bệnh nhân trở về cuộc sống nhanh, che phủ tốt vùng mất da vát ngang hoặc vát mặt lưng, mặt lòng.

XEM THÊM

• Phục hồi chức năng vận động sau chấn thương gãy xương
• Gãy xương: Trường hợp nào cần mổ?
• Triệu chứng và điều trị máu tụ ngoài màng cứng cấp tính