Uống thuốc nhuận tràng bao lâu thì có tác dụng là câu hỏi thường gặp của nhiều người khi bị táo bón. Thời gian để thuốc phát huy tác dụng phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại thuốc, liều lượng, cơ địa và mức độ nghiêm trọng của táo bón. Nhìn chung, các loại thuốc nhuận tràng thường mất từ vài giờ đến vài ngày để bắt đầu có hiệu quả.
Bài viết này được viết dưới sự hướng dẫn chuyên môn của các bác sĩ thuộc khoa Tiêu hoá - Gan Mật - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec.
1. Uống thuốc nhuận tràng bao lâu thì có tác dụng?
Thuốc nhuận tràng có khả năng kích thích sự lưu thông phân trong ruột, vì vậy loại thuốc này thường được dùng để giảm thiểu các triệu chứng táo bón nhẹ.
Một số người thắc mắc uống thuốc nhuận tràng bao lâu thì có tác dụng. Hiện nay, có nhiều loại thuốc nhuận tràng trên thị trường với liều lượng, chỉ định, thời gian sử dụng và cách dùng khác nhau.
Vì vậy, để sử dụng an toàn và hiệu quả, người dùng cần tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa. Câu trả lời cho uống thuốc nhuận tràng bao lâu thì có tác dụng phụ thuộc vào từng loại thuốc mà người dùng sử dụng. Thông thường, thuốc này chỉ được dùng trong thời gian ngắn, khoảng từ 2 đến 3 ngày. Việc lạm dụng thuốc trong thời gian dài có thể gây hại cho màng nhầy ruột.
Có thể chia thuốc điều trị táo bón thành 5 loại chính như sau:
- Các thuốc làm mềm và bôi trơn khối phân, có thành phần từ dầu khoáng như paraffin hay vaseline, được sử dụng để điều trị táo bón. Chúng không hấp thu tại ruột mà giúp phân mềm hơn bằng cách bôi trơn khối phân trong đại tràng, tạo hiệu quả nhuận tràng sau khoảng 8-72 giờ. Một số thuốc điển hình trong nhóm này bao gồm dầu paraffin, parax, molagar... và liều dùng có sự khác biệt tùy theo từng loại.
- Thuốc nhuận tràng giúp cải thiện tình trạng táo bón bằng cách làm tăng khối lượng phân, bao gồm các loại thuốc làm tăng lượng chất nhầy trong phân như normacol, transilane... và các loại chất xơ thực vật như cellusion, infibran... Nhóm thuốc này ít độc hại, ít gây kích ứng và có thể được sử dụng trong nhiều ngày hơn so với các loại thuốc trị táo bón khác.
- Cơ chế của thuốc nhuận tràng dạng thẩm thấu là dựa trên đặc tính thẩm thấu của thuốc, giúp tăng khả năng hút nước vào ruột, chống táo bón. Thuốc có tác dụng làm mềm phân và gia tăng khối lượng phân, nhờ đó phân được đào thải ra ngoài một cách dễ dàng. Lactulose và sorbitol là những hoạt chất thường gặp trong nhóm thuốc này.
- Thuốc được sử dụng để chữa táo bón bằng cách kích thích nhu động ruột và tăng lượng dịch tiết ra tại đại tràng, gồm các hợp chất như muối magie, phenolphtaleine, docusat natri, anthraquinonic... Các thuốc này chỉ thích hợp cho việc điều trị ngắn hạn và không dùng cho người bị táo bón kéo dài hoặc trẻ em.
- Thuốc dạng lỏng dùng qua đường hậu môn có tác dụng kích thích làm tăng phản xạ tống phân từ đại tràng xích-ma và trực tràng, giúp người dùng đi tiêu trong khoảng từ 5 đến 20 phút sau khi sử dụng. Thuốc này thường được sử dụng để chuẩn bị cho các cuộc phẫu thuật hoặc nội soi đại tràng, gây tiêu chảy nhằm làm sạch đại trực tràng. Người dùng cần uống thuốc từ 2 đến 4 giờ trước khi tiến hành thủ thuật. Một số loại thuốc phổ biến trong nhóm này bao gồm glycerine, docusat natri glycerine, mannitol polyethylene glycol caraghenat và hỗn hợp polyethylen glycol với các loại muối như NaCl, sulfat natri, bicarbonat natri và clorua kali.
2. Thuốc nhuận tràng uống trước hay sau ăn?
Nhiều người thắc mắc về việc nên uống thuốc nhuận tràng trước hay sau bữa ăn. Đây là loại thuốc phổ biến nhất trong điều trị táo bón. Do tác động của thức ăn có thể làm thay đổi hiệu quả của thuốc, nên có những loại được khuyên dùng sau bữa ăn, trong khi một số khác lại nên dùng trước khi ăn.
Các loại thuốc nhuận tràng có tác dụng làm trơn không nên được sử dụng khi dạ dày rỗng, đặc biệt là không nên uống trước khi đi ngủ hoặc trong tư thế nằm, vì điều này có thể khiến thuốc bị hút vào phổi và gây viêm phổi dạng lipid. Do đó, mọi người nên dùng thuốc có tác dụng làm trơn sau khi ăn. Trái lại, thuốc nhuận tràng thẩm thấu chứa lactulose lại được khuyến cáo sử dụng khi bụng đói để đạt hiệu quả tối ưu.
Để điều trị táo bón bằng loại thuốc này, việc bổ sung nước là điều cần thiết nhằm tránh mất nước do quá trình thẩm thấu.
Những triệu chứng có thể giúp chúng ta nhận ra tình trạng táo bón bao gồm:
- Tần suất đi vệ sinh ít hơn 3 lần mỗi tuần.
- Cảm giác đau quặn bụng hoặc chướng bụng.
- Khó khăn trong việc đi đại tiện, phân thường khô và cứng gây đau rát hậu môn.
Nếu nhận thấy bản thân xuất hiện những triệu chứng như trên, mọi người hãy điều chỉnh chế độ ăn của mình với những món dễ tiêu hóa, duy trì thói quen tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, sống lành mạnh hơn và uống đủ nước. Trong trường hợp tình trạng táo bón không cải thiện, bệnh nhân nên cân nhắc sử dụng thuốc nhuận tràng để hỗ trợ quá trình tiêu hóa.
3. Uống thuốc nhuận tràng bao lâu thì dừng?
Uống thuốc nhuận tràng bao lâu thì có tác dụng và bao lâu thì dừng là những thắc mắc thường gặp trong điều trị táo bón. Việc lạm dụng thuốc nhuận tràng, đặc biệt nhằm mục đích giảm cân, là một quan niệm sai lầm và tiềm ẩn nhiều nguy hại. Sử dụng loại thuốc này kéo dài có thể gây ra tình trạng lệ thuộc thuốc, làm giảm nhu động ruột tự nhiên, dẫn đến táo bón mãn tính và trầm trọng hơn theo thời gian.
4. Lưu ý khi điều trị
Sử dụng thuốc nhuận tràng để điều trị táo bón là phương pháp thường gặp, nhưng không phải ai cũng biết cách dùng thuốc một cách hiệu quả. Dưới đây là một số điểm cần lưu ý khi có ý định sử dụng hoặc đang sử dụng thuốc nhuận tràng:
- Người dùng không nên sử dụng thuốc nhuận tràng để điều trị táo bón quá 7 đến 10 ngày. Việc sử dụng thuốc kéo dài có thể gây rối loạn tiêu hóa, điển hình như tiêu chảy.
- Không nên quá phụ thuộc vào thuốc trong việc điều trị táo bón: Mặc dù thuốc có thể giúp cải thiện tình trạng táo bón một cách nhanh chóng, nhưng việc lạm dụng chúng có thể gây ra những hệ lụy không mong muốn. Mọi người nên tập trung vào việc thay đổi thói quen ăn uống và tạo dựng thói quen nghỉ ngơi hợp lý để nâng cao sức khỏe hệ tiêu hóa, hạn chế táo bón.
- Không nên nhai viên thuốc: Mặc dù hành động này có vẻ quen thuộc và phổ biến với nhiều người, nhưng mọi người không nên làm như vậy khi sử dụng thuốc, vì điều đó có thể gây hại cho dạ dày.
- Khi sử dụng thuốc để điều trị táo bón, bệnh nhân nên uống nhiều nước. Điều này rất quan trọng vì quá trình đại tiện có thể khiến cơ thể mất nước và mất chất điện giải, do đó người bệnh cần bổ sung nước để ngăn ngừa mệt mỏi.
- Trong trường hợp táo bón kéo dài không thể cải thiện bằng thuốc nhuận tràng, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được khám và nhận phác đồ điều trị kịp thời.
- Trẻ em dưới 6 tuổi tuyệt đối không được dùng thuốc nhuận tràng để điều trị táo bón trừ khi có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa hoặc bác sĩ nhi. Trong thời kỳ mang thai, mẹ bầu hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào chữa táo bón. Những loại thuốc giúp làm mềm phân hoặc có tác dụng xổ thường an toàn hơn cho phụ nữ mang thai, trong khi các loại thuốc có tính kích thích có thể gây hại cho cả mẹ và thai nhi.
Như vậy, những băn khoăn về uống thuốc nhuận tràng bao lâu thì có tác dụng và việc thuốc nhuận tràng uống trước hay sau ăn đã có lời giải. Hy vọng rằng thông tin trong bài viết này đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách sử dụng thuốc. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng bài viết chỉ nhằm mục đích tham khảo; người bệnh nên tìm kiếm lời khuyên từ bác sĩ và sử dụng thuốc theo đúng liều lượng cũng như hướng dẫn đã được cung cấp.
Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số HOTLINE hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY. Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng.
