Nguyên nhân nào gây ra đau trực tràng?

Bài viết của Thạc sĩ, Bác sĩ Mai Viễn Phương - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park

Đau trực tràng là các cơn đau, khó chịu ở hậu môn, trực tràng hoặc phần dưới của đường tiêu hóa (GI). Đau trực tràng phổ biến ở nhiều người. Có nhiều nguyên nhân gây ra đau trực tràng bao gồm chấn thương vùng hậu môn, trĩ, bệnh lây truyền qua đường tình dục,...

Chấn thương vùng hậu môn có thể do va chạm, chấn thương thể thao,... hay do quan hệ tình dục qua đường hậu môn. Bên cạnh việc đau trực tràng, chấn thương vùng hậu môn có thể chảy máu, sưng tấy, đi tiêu khó.

STDs như bệnh lậu, chlamydia, giang mai, virus gây u nhú ở người,... có thể lây lan từ bộ phận sinh dục đến trực tràng, hoặc nhiễm trùng có thể lây truyền khi quan hệ tình dục qua đường hậu môn.

Trĩ là một nguyên nhân rất phổ biến gây đau trực tràng. Ngoài đau trực tràng, bệnh trĩ có thể gây ra ngứa hoặc kích ứng, sưng tấy quanh hậu môn, đi tiêu khó, u nang gần hậu môn,...

Nứt hậu môn là những vết rách nhỏ trong mô mỏng tạo đường mở của trực tràng. Nứt hậu môn rất phổ biến, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh và phụ nữ đã sinh con.

Các vết nứt phát triển khi phân cứng hoặc lớn kéo căng lớp niêm mạc mỏng manh của trực tràng và làm rách da. Chúng từ từ lành lại vì bất kỳ chuyển động nào của ruột cũng có thể gây kích ứng và làm viêm mô thêm.

Hậu môn được bao quanh bởi các tuyến nhỏ tiết ra dầu để giữ cho da hậu môn được bôi trơn và khỏe mạnh. Nếu một trong những tuyến này bị tắc nghẽn, một khoang bị nhiễm trùng (áp xe) có thể hình thành.

Gần một nửa số áp xe quanh hậu môn phát triển thành các lỗ rò, hoặc các đường hầm nhỏ nối tuyến bị nhiễm trùng với một lỗ trên da hậu môn.

Máu tụ quanh hậu môn đôi khi được gọi là trĩ ngoại. Tụ máu quanh hậu môn xảy ra khi tập hợp máu chảy vào các mô xung quanh lỗ hậu môn. Khi máu đọng lại, nó sẽ hình thành một cục ở lỗ hậu môn.

Tenesmus là chứng đau trực tràng do chuột rút. Nó thường liên quan đến các bệnh viêm ruột (IBD), chẳng hạn như bệnh Crohn và viêm loét đại tràng.

Ngoài đau trực tràng, Tenesmus có thể gây ra co thắt trong và gần trực tràng, cảm thấy cần phải đi tiêu, ngay cả khi bạn đã đi tiêu,...

Viêm trực tràng gây viêm niêm mạc trực tràng. Ngoài đau trực tràng, viêm trực tràng có thể gây ra bệnh tiêu chảy, cảm giác đầy hoặc áp lực trong trực tràng, chảy máu,...

Trực tràng và hậu môn được bao quanh bởi các tuyến hoặc hang. Nếu vi khuẩn, phân hoặc vật lạ xâm nhập vào lỗ sâu răng, chúng có thể bị nhiễm trùng và chứa đầy mủ.

Nếu tình trạng nhiễm trùng phát triển nặng hơn, tuyến có thể phát triển một đường hầm xuyên qua mô lân cận và tạo thành một lỗ rò.

Sa trực tràng xảy ra khi cơ thể bạn mất đi các phần đính kèm giữ trực tràng tại chỗ trong đường tiêu hóa của bạn. Khi điều này xảy ra, trực tràng có thể lòi ra ngoài hậu môn.

Sa trực tràng là rất hiếm. Nó phổ biến nhất ở người lớn và phụ nữ trên 50 tuổi có nguy cơ mắc tình trạng này cao gấp sáu lần so với nam giới. Tuy nhiên, độ tuổi trung bình của phụ nữ mắc bệnh sa trực tràng là 60, còn ở nam giới là 40 tuổi.

Đau trực tràng thường là nguyên nhân không đáng lo ngại. Nhưng nếu bạn đang bị đau trực tràng với tần suất đều đặn, kèm các triệu chứng như sốt, ớn lạnh, tiết dịch hậu môn,... thì bạn nên hẹn gặp bác sĩ.

Tài liệu tham khảo

• Abscess and fistula expanded information. (n.d.).
  fascrs.org/patients/disease-condition/abscess-and-fistula-expanded-information
• The American Cancer Society medical and editorial content team. (2017). Signs and symptoms of anal cancer. (2017).
  cancer.org/cancer/anal-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-and-symptoms.html