Chất tiết tế bào gốc Exosome – Giải pháp mới trong Y học ứng dụng tái tạo

Bài viết bởi ThS. Nguyễn Thị Tuyết Anh - Khối Liệu pháp tế bào, Trung tâm Công nghệ cao Vinmec

Y học tái tạo đang trở thành một từ khóa quen thuộc trong cộng đồng Y khoa quốc tế do cơ thể con người được trang bị để tự chữa lành và tái tạo lại. Một trong số đó là sử dụng chất tiết tế bào Exosomes để tham gia vào quá trình làm lành cũng như tái tạo của cơ thể.

Exosomes là những túi ngoại bào, được tiết ra từ các loại tế bào sống trong cơ và được lưu hành trong các dịch cơ thể như máu, nước tiểu, nước bọt... Mỗi phân tử Exosomes có kích thước từ 40 đến 150 nanomet (nm), cấu tạo bên trong chứa các tín hiệu di truyền như DNA, RNA, miRNA (microRNA), protein, các yếu tố tăng trưởng và được bao bọc bởi lớp lipid kép và lớp protein bề mặt. Exosomes tiếp nhận các vật chất di truyền và các yếu tố tăng trưởng từ tế bào ban đầu, sau khi được tiết ra ngoài chúng sẽ di chuyển theo dịch cơ thể đến các tế bào đích và tiết ra các tín hiệu để trao đổi thông tin với tế bào đích. Do vậy, Exosomes đóng vai trò quan trọng trong quá trình tương tác giữa các tế bào trong cơ thể.

Liệu pháp Exosomes đang có ưu thế hơn so với các liệu pháp điều trị tái tạo bằng tế bào gốc do đây là liệu pháp không xâm lấn, người nhận không sử dụng trực tiếp tế bào từ người cho mà chỉ sử dụng chất tiết được tiết ra trong quá trình nuôi cấy. Exosomes có chứa các yếu tố tăng trưởng và vật chất di truyền nên liệu pháp này sẽ làm giảm thiểu được khả năng thải ghép của cơ thể người nhận. So với tế bào gốc trưởng thành, Exosomes chứa lượng yếu tố tăng trưởng gần gấp ba lần, nhiều yếu tố tăng trưởng hơn sẽ đồng nghĩa với khả năng phục hồi và hồi sinh các tế bào đích tốt hơn.

XEM THÊM: Tiềm năng của thể tiết tế bào Exosomes trong điều trị hiếm muộn

Hiện nay, liệu pháp Exosome đang được sử dụng trong hỗ trợ và điều trị:

• Trẻ hóa da: Khi da bị lão hóa, chúng sẽ mất dần khả năng sản xuất collagen và tái tạo cấu trúc ma trận ngoại bào. Liệu pháp Exosomes đã cho thấy hiệu quả cao trong việc tổng hợp collagen và chống lão hóa da do làm tăng độ dày của da lên 20% và tăng sản xuất collagen lên 30%. Do vậy, chúng có đặc tính chống lão hóa da và có khả năng ngăn ngừa, điều trị lão hóa da.
• Kích thích mọc tóc: Exosomes có chứa một lượng lớn các yếu tố tăng trưởng, khi Exosomes đến các nang tóc, chúng sẽ nuôi dưỡng, phục hồi và kích thích các tế bào nang tóc tái tạo ra những sợi tóc mới. Liệu pháp Exosomes là lý tưởng cho những người có tóc mỏng, thưa và bị rụng nhiều.
• Điều trị bệnh LYME: Exosomes có thể giúp điều chỉnh các quá trình trong cơ thể và cũng có thể có lợi cho bệnh nhân mắc bệnh Lyme. Đây là một bệnh làm tổn thương hệ thống miễn dịch. Nhiều bệnh nhân Lyme bị rối loạn chức năng của các tế bào, làm tăng phản ứng viêm và chức năng trao đổi chất. Kết hợp điều trị Exosomes trong phác đồ điều trị của họ có thể giúp phá vỡ phản ứng viêm và tăng khả năng trao đổi chất nhờ cơ chế truyền tin của mình.
• Chữa viêm khớp: Bệnh viêm khớp như chúng ta đều biết là tình trạng viêm khớp do một bệnh tự miễn dịch. Liệu pháp Exosome được xem là đóng một vai trò quan trọng trong việc tái tạo xương và sụn.

Y học tái tạo ngày càng được ứng dụng cao trong cộng đồng y khoa. Theo đó, Exosomes tham gia vào quá trình làm lành cũng như tái tạo của cơ thể.